Route plannen, badge ophalen, handen schudden. Nog even iets drinken voordat het begint. Een kort: ‘Hoe was je vakantie?’, ‘Leuk bericht van jou op LinkedIn!’ En: ‘Wat is het weer mooi weer he?’ Voor velen een bekende routine. In ieder geval voor mij; na meer dan 10 jaar verslag doen van een van de hoogtepunten in de VSR-jaaragenda: het VSR Zomerevent!
Zomerevent in Corona-tijd
Hoe anders verloopt het dit jaar. Geen bijeenkomst maar een webinar. Ik zit in m’n kloffie waarin ik net het gras heb gemaaid achter mijn bureau. Computer aan, instellingen checken, camera uit. Ik ben nieuwsgierig naar hoe deze nieuwe manier van samen zijn en kennis delen verloopt. En met mij de 70 andere deelnemers. Anders; dat is zeker. Zoals zoveel sinds Corona.
In gesprek over positieve gezondheid
Rita Brouwer, voorzitter van de Commissie Mens en Markt van VSR en manager Service Concepts bij Alpheios, opent het webinar. Zij gaat in gesprek met Jacco Vonhof en Angelique Schuitemaker. Jacco is voormalig VSR-voorzitter; tegenwoordig voorzitter MKB-Nederland. Én schoonmaakondernemer. Angelique is directeur van Institute for Positive Health (IPH). Positive health, oftewel positieve gezondheid, linkt niet alleen aan fysieke gezondheid. Want, zo legt zij uit, je kunt je goed voelen – en misschien zelfs werken – terwijl je ziek bent. Of je ziek voelen wanneer je (fysiek) gezond bent maar last hebt van stress.
Zingeving en regie belangrijkst
Belangrijkste pijler onder positieve gezondheid is zingeving en de invloed die je daar zelf op uitoefent. Regie dus. Angelique verwijst naar de definitie: ‘Gezondheid als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.’ Zij komt hier tijdens het webinar nog uitgebreid op terug.
Vakmensenwerk
Jacco begon als 16-jarige jongen als schoonmaker bij schoonmaakbedrijf Cemsto. Achteraf had dit schoonmaakbedrijf volgens hem de beste pay off ooit: vakmensenwerk. ‘Daar zit alles in. Het is mensenwerk en schoonmaken is een vak. Het is geen baan, maar een beroep. Mensen moeten daar zelf ook van overtuigd zijn. En wij moeten human capital ook echt als human capital zien.’
Beeld van schoonmakers
Onder leiding van Rita Brouwer ontstaat een levendig gesprek over het beeld dat van schoonmakers heerst. En over hoe zij zichzelf zien. Ook gaat het over de Corona-crisis. Niet de laatste crisis die we gaan meemaken, dus hoe bereiden we ons voor op de volgende?
Regie sleutel voor positief mensbeeld
Voor Angelique blijft regie de sleutel voor een positief mensbeeld en voor positieve gezondheid: ‘Daar ligt voor werkgevers een taak. Want: hoe gezonder, hoe duurzamer inzetbaar. Ga met medewerkers in gesprek: Hoe kun jij je werk goed blijven doen met alles wat zich afspeelt? Of – in geval van een beperking door ziekte: Wat kun je nog wél? Wat zou je willen? Kijk naar mogelijkheden en kwaliteiten. Als werkgever win je met deze aanpak ook aan de kostenkant.’ Institute for Positive Health ontwikkelde hiervoor een zogenaamd spinnenweb en het schreef een handleiding voor werkgevers: Hoe positieve gezondheid past binnen de werkomgeving. ‘Wanneer je het spinnenweb invult, ontdekken mensen waar hun kwaliteit ligt. Juist voor iemand met een lage gezondheid kan dit een eyeopener zijn.’
‘Ik ben van belang’
Zelf organiseerde Angelique ooit een bijeenkomst voor een groep externe schoonmakers. Zij was toen nog werkzaam in de zorg. ‘Ik vertelde ze hoe belangrijk hun werk is. En dat we merkten dat bij onze cliënten het contact met de schoonmaker het meest bleef hangen. Dat was een heel emotionele bijeenkomst. Een schoonmaker gaat zichzelf op die manier anders zien. Die denkt: ik ben van belang.’
Ondertussen in de chat…
Af en toe werp ik een blik op het chatvenster. Deelnemers kunnen via de chat vragen stellen. Er verschijnen nog geen vragen. Gelukkig is er genoeg inhoudelijks te bespreken.
Trotse houding
Ook Jacco erkent dat trots en houding invloed hebben op hoe de omgeving naar jou kijkt. En op hoe jij naar de omgeving kijkt. Hij heeft dit zelfs aan den lijve ondervonden. ‘Ik weet nog dat mijn eerste klant een advocatenkantoor was. Ik had tot mijn spijt mijn studie Rechten niet afgemaakt en kwam hun mooie natuurstenen vloer poetsen. Daar liepen die advocaten met hun vieze schoenen dan weer overheen. Zo kreeg ik het beeld dat men op mij neerkeek. Maar dat deed ik zelf ook. Ik creëerde dat beeld. Zodra ik recht overeind ging lopen en de mensen aankeek was het over. Werkgevers kunnen hier het goede voorbeeld in geven.’
Invloed op trots; kansen voor werkgevers
Enkele deelnemers vinden met hun vraag de weg naar de chat. Mede naar aanleiding van die vragen bespreken Angelique en Jacco de volgende tips voor werkgevers:
- Treed in contact met je medewerkers. Als dat niet bij iedereen in persoon kan, dan via een vragenlijst. Dit biedt de mogelijkheid om een rode draad in je bedrijf te zien.
- Faciliteer dat mensen met elkáár in contact komen.
- Geef bij je opdrachtgever aan hoe belangrijk het is dat ook die af en toe aandacht besteedt aan de schoonmaker.
- Overweeg dagschoonmaak. ‘Daar waar het kan en daar waar de schoonmaker het wil’, aldus Jacco. Het vergroot de zichtbaarheid van de schoonmaker als mens.
- Angelique wijst op het belang van differentiëren. ‘De een wil structuur, de ander wil eigen verantwoordelijkheid. Dit vraagt om leiderschap.’
- Juist de schoonmaakbranche lijkt geschikt voor autonomie en regie. Schoonmakers werken alleen of in teams die zichzelf nu ook al moeten aansturen.
- Vergeet de objectleiders niet. Vaak zijn het de beste schoonmakers, maar zijn het ook de beste leidinggevenden? Een opleiding kan een stevige basis bieden.
Corona-crisis niet de laatste crisis
De gespreksdeelnemers constateren dat de Corona-crisis niet de laatste crisis is die ons overkomt. Hoe bereid je jezelf en medewerkers voor op de volgende?
Jacco: ‘Er gaat nog zoveel veranderen. Het gaat niet om weten waar ik naartoe ga, maar om wendbaarheid. Een doorlopend proces van persoonlijke ontwikkeling, zoals cursussen en opleiden. Bereid mensen daarop voor.’
Angelique beaamt: ‘Alles blijft in verandering; innovaties, de arbeidsmarkt. Jij moet daar als mens continu doorheen. Het gaat mij om de onderstroom: zelf regie creëren en die willen pakken.’
De tijd lijkt rijp voor VSR om een lichte verschuiving te maken van academisch geweten van de schoonmaakbranche, naar meer aandacht voor de ontwikkeling van de mens.
Wat vonden deelnemers?
Margriet van Dijken (Atir) is achteraf te spreken over de algemene benadering van gezondheid en sociaal ondernemen door Angelique Schuitemaker, in combinatie met de vertaling naar de schoonmaakbranche door Jacco Vonhof. ‘En ik zie voor een volgende keer kansen in aandacht voor succesfactoren in de praktijk. Ik denk daarbij aan samenwerking en aanvullende taken voor schoonmakers zodat mensen langer gelukkig zijn als schoonmaker.’
Ook Anja de Boo van Uijen van Stoffels Bleijenberg is positief, er was een duidelijke rol voor de schoonmaker. ’Een zeer actueel onderwerp waar we actief mee bezig zijn.’
Ten slotte Chuchu Yu (NVZ): ‘Organisatorisch was het prettig om een panel te hebben waarbij niet alleen aan de hand van een presentatie een verhaal werd verteld maar in een gesprek. Zo kreeg het een spontaner karakter. Wel is het met een dergelijk panel aan te raden dat de deelnemers microfoons opgespeld krijgen. Zodat ze gemakkelijker naar elkaar toe kunnen draaien.’
Inhoudelijk heeft het event in haar digitale vorm naar mijn mening niet hoeven inboeten. Dit belangrijke thema krijgt in Corona-tijd juist nog meer betekenis. Door de lockdown en alle grote veranderingen is de vraag ‘Hoe gaat het nu eigenlijk met je?’, misschien wel belangrijker dan ooit.
Bron: Inga van Uchelen, Freelance tekstschrijver/journalist
