EDE – Jaarlijks sterven in Europa duizenden mensen aan ziekenhuisinfecties. In Nederland enige honderden. Ook in huishoudens zorgt gebrek aan hygiëne voor virusbesmettingen en – als gevolg daarvan – voor extra ziektekosten. En toch staat infectiepreventie internationaal niet hoog genoeg op de politieke agenda. Dat concludeerden experts tijdens het tweejaarlijks Hygiëneforum dat afgelopen dinsdag 10 oktober door de Nederlandse Vereniging van Zeepfabrikanten (NVZ) werd gehouden.
De beste remedie? Niet ziek worden. Grondige handhygiëne en goed schoonmaken zijn daarin cruciaal. Internationale experts en stakeholders kwamen naar Ede om over uitdagingen in de infectiepreventie te praten. Ook VSR leverde – als een van de partners van het forum – een inhoudelijke bijdrage.
Antibioticaresistentie en biocidenresistentie nemen toe
Het gebrek aan aandacht voor het belang van infectiepreventie is een zorgelijke ontwikkeling omdat infectie-uitbraken en tegelijkertijd antibioticaresistentie toenemen, vertelden de professoren en doctoren die uit diverse landen waren uitgenodigd. Eenmaal een infectie opgelopen, is deze dus steeds moeilijker te behandelen.
Ook is er een risico op resistentie tegen biociden, die schadelijke organismen uitschakelen. Onder andere bezuinigingen bemoeilijken onderzoeken naar deze risico’s.
"We zijn te schoon" is een grote misvatting
Tegelijkertijd heerst het hardnekkige beeld dat we te schoon zouden zijn – bekend als de hygiëne hypothese. Een beeld dat experts tijdens het Hygiëneforum nadrukkelijk ontkrachten: infecties die je als kind oploopt, beschermen niet tegen latere allergieën.
Wel is het zo dat kinderen tegenwoordig aan een minder divers aantal microbiotica worden blootgesteld, die je immuunsysteem versterken. Dit komt onder andere door kleinere gezinnen en minder vaak buiten spelen.
Betere hygiëne en kwaliteit van schoonmaak
‘Overheid, gezondheidszorg en bedrijfsleven moeten meer en beter gaan samenwerken’, aldus NVZ in haar persbericht naar aanleiding van het forum. ‘Bijvoorbeeld door het opstellen van betere hygiëneprotocollen en het verhogen van de kwaliteit van de schoonmaak. Daarnaast is preventie het belangrijkste wapen bij het bestrijden van de oprukkende antibioticaresistentie.’
Vooral de juiste handhygiëne kan veel ellende voorkomen. Hans Razenberg, directeur van NVZ: ‘En dan te bedenken dat in Nederland de handhygiëneprotocollen maar voor 30 procent nageleefd worden. Er is nog veel werk aan de winkel.’
Hygiëne en institutionele schoonmaak
Een van de middagprogramma’s ging over institutionele schoonmaak; de schoonmaak van openbare ruimten zoals openbare gebouwen, scholen, kantoren en stations. Hygiënerichtlijnen bieden houvast, maar zijn niet altijd bekend bij de juiste personen. En in zorginstellingen is eindcontrole van schoonmaak misschien wel niet genoeg, en is continue monitoring vereist.
Met VSR-KMS aanvaardbaar schoonmaakniveau vastleggen
In de meeste gevallen buiten de zorg is grondig reinigen voldoende voor goede hygiëne, benadrukt Peter Hamers, lid van de kwaliteitscommissie van VSR, bestuurslid van Stichting Schoonmaakkwaliteit en werkzaam als Soft Services Solutions Specialist bij AAFM. De PDCA-cirkel helpt het reinigingsproces te blijven verbeteren (Plan, Do, Check, Act).
En dat betekent: 1. eisen, wensen, gebouwinformatie en hygiënerichtlijnen (Plan) als basis gebruiken voor het schoonmaakprogramma; 2. een kwaliteitsontwerp maken (Do) en opgeleide schoonmaakmedewerkers inzetten; 3. controleren (Check). Hamers: ‘Het VSR-kwaliteitsmeetsysteem maakt het mogelijk een aanvaardbaar schoonmaakniveau vast te leggen en objectief onderscheid te maken tussen goede en slechte schoonmaak. Is op de juiste manier schoongemaakt? Is het vuil al langere tijd aanwezig? Wat is de aard van de verstoring?, et cetera.’; 4. ‘Door foutenanalyse en door met elkaar in gesprek te gaan, constateer je of het afgesproken resultaat is bereikt of dat een schoonmaakprogramma bijgesteld moet worden. Is bij een onvoldoende niet goed gereinigd? Of moet de frequentie omhoog? Ook kan het aan materialen of middelen liggen. Op deze manier blijf je de schoonmaak continu verbeteren’, aldus Hamers. ‘VSR-KMS maakt schoon tastbaar.’
Conclusie
Hoewel Nederland in vergelijking met de meeste andere landen op het gebied van hygiëne nog altijd goed scoort, is verbetering niet alleen mogelijk, maar ook nodig. De NVZ, maar ook VSR, zet daarbij in op voorlichting over hygiëne en hoopt de overheid daarbij te kunnen betrekken.