Binnen de professionele schoonmaak wordt sinds de jaren ‘90 gebruik gemaakt van microvezeldoeken. Voor een optimaal gebruik hiervan wordt de zogenoemde vouwmethode geadviseerd. Voor professionele schoonmaakbedrijven is het belangrijk om te weten of de doek veilig op deze manier gebruikt kan worden. Is er sprake van verspreiding van micro-organismen door microvezeldoeken bij de toepassing van deze vouwmethode? En speelt het type microvezeldoek hier nog een rol in? VSR onderzocht het. Conclusie: er vindt kruisbesmetting plaats naar andere oppervlakken door ongebruikte delen van de doek. Maar voor reiniging is de microvezeldoek (inclusief vouwtechniek) uitermate effectief. In het onderzoek is met een bevochtiging met gedemineraliseerd water een reductie van 99,99% van de microbiële besmetting vastgesteld, in één enkele arbeidsgang. De effectiviteit van de microvezeldoek blijft op dit punt dus indrukwekkend.
Microvezeldoeken
Het (juiste) gebruik van microvezeldoeken kent veel voordelen. Microvezels verwijderen vuil vollediger en houden het beter vast in vergelijking tot traditionele materialen en het gereinigde oppervlak blijft nagenoeg droog achter. Daarbij is het gebruik van water en reinigingsmiddel veelal niet nodig.
Vouwmethode
Voor een optimaal gebruik van microvezeldoeken wordt de zogenoemde vouwmethode geadviseerd. Een (klamvochtige) microvezeldoek wordt hierbij twee of drie keer gevouwen zodat er acht of zestien kanten ontstaan. Op deze manier kan er telkens met een schoon deel van de doek worden gereinigd. Als alle kanten gebruikt zijn, wordt de doek vervangen door een schone doek.
Doordat de doeken niet meer in een emmer water uitgespoeld worden, blijven vuil en micro-organismen achter in de doek en worden niet via het spoelwater verplaatst naar een ander te reinigen oppervlak. Verspreiding van vuil en micro-organismen wordt verder tegengegaan door te werken van schoon naar vuil en door het wisselen van kant van de doek of de gehele doek per taak.
Kruisbesmetting
Uit dit onderzoek blijkt dat er na het schoonmaken van een gecontamineerd oppervlak met gevouwen microvezeldoeken weliswaar sprake is van een reductie van micro-organismen, maar dat micro-organismen ook verspreid worden naar opeenvolgende oppervlakken. Er is dus sprake van kruisbesmetting. Het verspreiden van micro-organismen zou een gevolg kunnen zijn van het steeds opvouwen van de doeken waarbij de micro-organismen via de doek naar de hand(schoenen) overgedragen worden (contact contaminatie) of via overdracht van micro-organismen van vuile naar schone delen van de doek. Hier is het patroon van kruisbesmetting belangrijk bij de duiding van de oorzaak.
De transmissie is niet overal even groot. Op sommige oppervlakken worden na schoonmaken meer micro-organismen aangetroffen dan op andere. Op oppervlak 12 zijn significant meer micro-organismen gevonden dan op alle andere oppervlakken, met uitzondering van het bevuilde oppervlak (oppervlak 1). Kant 12 is de achterkant van kant 1, wat zou kunnen betekenen dat micro-organismen door de druk van de hand door de verschillende lagen geperst worden. Dit kan ook een verklaring zijn voor de relatief hogere aantallen micro-organismen op oppervlakken 15 en 6. Deze kanten van de gevouwen doek volgen op kant 12. Op kanten 2, 5, 8, 11, 13 en 16 zijn de minste aantallen micro-organismen gevonden.
Transmissie via de handen en transmissie van een gebruikt, ‘vuil’ vlak naar een tegenoverliggende ongebruikt, 'schoon’ vlak passen niet bij het gevonden patroon. Doordruk van het eerste vlak naar de achterzijde van dat vlak en verder naar het vlak dat daar weer tegenover ligt is wel in het patroon te zien.
Verschillende soorten microvezeldoeken en schoon te maken materialen
Bij het schoonmaken van een vuil oppervlak met een gebreide microvezeldoek, blijven meer micro-organismen achter dan bij het schoonmaken met non-woven doeken. Dit betekent niet dat er bij het schoonmaken met gebreide doeken ook meer micro-organismen verspreid worden. Integendeel; er worden meer micro-organismen verspreid bij het gebruik van de gevouwen non-woven doek met een normale splitsing.
Het soort schoon te maken materiaal lijkt van invloed te zijn op de verspreiding van micro-organismen. Op porselein worden meer micro-organismen gevonden dan op kunststof en metalen oppervlakken.
Conclusie
De conclusie dat er kruisbesmetting plaats vindt naar andere oppervlakken door ongebruikte delen van de doek kan verontrustend over komen. Kan de doek dan wel veilig op deze manier gebruikt worden?
Hierbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen reinigen, desinfecteren en steriliseren.
Als reiniging gevraagd wordt is de microvezeldoek (inclusief vouwtechniek) uitermate effectief. In het onderzoek is met een bevochtiging met gedemineraliseerd water een reductie van 99,99% van de microbiële besmetting vastgesteld, in één enkele arbeidsgang. De effectiviteit van de microvezeldoek blijft op dit punt dus indrukwekkend.
De mate van kruisbesmetting is ook in een orde van grootte dat dit vanuit het oogpunt van reiniging niet problematisch is. In het geval van desinfectie of sterilisatie is reiniging niet meer dan de essentiële voorbereiding van dat proces.
Tot slot is de uitspraak “laat schoon wat schoon is” ook hier van toepassing. Reiniging van een gedesinfecteerd of steriel oppervlak zal altijd leiden tot een toename van de microbiële belasting op dat oppervlak.
Download hier het volledige onderzoek:
Nederlandse versie Kruisbesmetting bij het gebruik van gevouwen microvezeldoeken - VSR-digimagazines
Nederlandse versie in PDF Kruisbesmetting bij het gebruik van gevouwen microvezeldoeken
Engelse versie Cross-contamination when using folded microfibre cloths